زمان تولید مثل در گوسفند با کاهش طول روز از نیمه دوم تابستان تا نیمه دوم زمستان است. در فصل تولید مثل گوسفندان با ترشح هورمون ملاتونین و نشان دادن علائم فحلی باعث تسریع در عملیات جفت گیری گوسفندان و بزها می شوند. شاید باورش سخت باشد که حتی امکان جفت گیری گوسفندان و آبستن شدن میش ها غیر از فصل تولید مثل یعنی از نیمه دوم زمستان تا نیمه تابستان وجود دارد. مغز گوسفندان و بزها با کاهش طول روز دستور فعالیت تخمدان و ترشح هورمون های مورد نیاز برای فحلی را می دهد. امکان افزایش تولید مثل خارج از فصل در گوسفندان و بزها با استفاده از روش هورمونی و فتو مصنوعی گوسفند وجود دارد.
به طور کلی گوسفند و بز خارج از فصل تولید مثل فحل و به طور طبیعی آبستن نمی شوند از این رو با روش های هورمونی و برنامه نوری مصنوعی می توانید باعث ایجاد فحلی و آبستنی گوسفندان و بزها شوید.
برای اینکه بتوانید کاری کنید که دام تصور کند که در نیمه سال تولید مثل قرار دارد و با کوتاه شدن روز همراه است باید کاری کنید که در نیمه دوم زمستان روشنایی کافی فراهم کنید که به آن فتو مصنوعی گفته می شود. در این روش طی مدت ۳۰ الی ۵۰ روز ، روزانه باید فقط هشت ساعت روشنایی برای دام ایجاد کنید.
مسلما در صورتی که تغذیه گله با چرا همراه باشد و چراگاه به اندازه کافی غنی نباشد در زمان هشت ساعت روشنایی نیاز به تغذیه دستی و به طور حتم صرفه هزینه کارگر است. از این رو این روش تنها برای سیستم های متمرکز و نیمه متمرکز با جایگاه بسته و مراتع غنی خارج از فصل تولید مثل مناسب است.
ایجاد فحلی و آبستنی گوسفندان و بزها در فصل بهار کاملا غیرممکن و طبیعی است از این رو با استفاده از فتو مصنوعی امکان پذیر است. بهترین زمان برای انجام برنامه نوری از اوایل اسفند است و نباید از دهم فروردین دیرتر شود.
مطابق تصویر نمودار فتو از اول اسفند تا ۴ فروردین باید قوچ ها از میش ها جدا شوند و در اوایل مرحله چهارم یعنی از چهار فروردین به طور ناگهانی قوچ ها وارد گله شوند. قوچ اندازی ناگهانی باعث ایجاد فحل شدن و جفت گیری همزمان میش ها ظرف ۲ الی ۵ روز می شود.
توجه داشته باشید که برای افزایش نرخ آبستنی و بره زایی در طول فتو مصنوعی باید از جیره فلاشینگ استفاده کنید. حتی اگر میش ها و ماده بزها در دوره شیردهی هستند باید با زود از شیر گیری بازده کار را بهتر انجام دهید.
منبع: دامداران پاک
درباره این سایت